منطقه ویژه بهشت سرمایه‌گذاری است
یکی از سیاست‌گذاری‌هایی که به موجب آن منطقه ویژه خلیج فارس شکل گرفته تبدیل شدن این منطقه به قطب صنایع معدنی، به‌خصوص فلزی است. در این راستا با خداداد غریب‌پور، رئیس هیئت‌عامل ایمیدرو، به گفت‌وگو نشسته‌ایم. وی معتقد است که نزدیکی به آب‌های آزاد، دسترسی به شبکه راه‌آهن سراسری و فرودگاه بین‌المللی بندرعباس، همسایگی با معادن و پالایشگاههای بزرگ کشور و وجود هجده شرکت صنایع معدنی شامل فولاد، آلومینیوم، روی و سایر صنایع زیرساختی ازجمله مزیت‌های مهم منطقه محسوب می‌شوند که با این شرایط، می‌توان آن را بهشت سرمایه‌گذاری دانست. متن کامل این گفت‌وگو در ادامه آمده است.
در نقشه راه معدن برای منطقه ویژه خلیج فارس چه تصویری ترسیم شده است؟
ابتدا باید توجه داشته باشید که اگر به دنبال حفظ حضور بلندمدت در عرصه‌های تولید و تجارت جهانی هستیم، در هیچ شرایطی نباید از توسعه غافل شویم. توسعه معنایی جز گام نهادن در مسیر نقشه راه معدنی ندارد. هر گاه بتوانیم در مسیر توسعه حرکت کنیم، یقینا در مسیر نقشه راه معدن، طرح‌ها و برنامههای مد نظر را اجرا خواهیم کرد. در سند چشم‌انداز توسعه کشور برای افق ۱۴۰۴، ظرفیت تولید سالانه ۱۰ میلیون تن فولاد برای منطقه ویژه اقتصادی صنایع معدنی و فلزی خلیج فارس در نظر گرفته شده که لازمه آن افزایش واردات مواد اولیه و همچنین صادرات تولیدات است که این خود نیاز به زیرساخت‌های لازم از جمله افزایش ظرفیت اسکله اختصاصی دارد. بنابراین توجه به زیرساخت‌های اختصاصی برای تحقق نقشه راه معدن برای منطقه ویژه خلیج فارس ازجمله برنامههای مهم در این زمینه به حساب می‌آید. بدون تردید، در سالی که مقام معظم رهبری «جهش تولید» نام‌گذاری کرده‌اند، تمام طرح‌های مد نظر برای منطقه ویژه خلیج فارس را در راستای دفع و مقابله با تحریم‌های ناجوانمردانه‌ای که از سوی دشمنان ما وضع شده است، محقق خواهیم کرد.
چه اقداماتی در زمینه جذب سرمایه‌گذاری در بخش معدن، صنایع معدنی و انرژی کشور در منطقه ویژه خلیچ فارس صورت گرفته است؟
با توجه به اینکه منطقه ویژه خلیج فارس ظرفیت‌های بالقوه و بالفعل بسیاری دارد، تصور ما این است که این منطقه در جذب سرمایه‌گذار نه‌تنها عملکرد قابل قبولی داشته، بلکه در حال حاضر نیز به‌خوبی شاهد مشارکت بخش خصوصی در این راستا هستیم. خوشبختانه در سال ۱۳۹۹ حضور سرمایه‌گذاران بخش خصوصی در منطقه ویژه خلیج فارس را بیش از پیش مشاهده می‌کنیم؛ زیرا بسترهای توسعه‌ای که این منطقه برای سرمایه‌گذاری مد نظر قرار داده، بهترین سیاست در راستای جذب سرمایه‌گذاران است. از طرف دیگر، باید در نظر داشت که فرصت‌های سرمایه‌گذاری در منطقه ویژه خلیج فارس متنوع و کارآمد است؛ از آن جمله می‌توان به صنایع پایین‌دستی فولاد، نفت، قیر و فروآلیاژ اشاره کرد که در صورت تکمیل عملیات زیرساختی در این بخش، سرمایه‌گذاران در زمانی کوتاه از زمین‌های آن بهره‌برداری خواهند کرد.
یکی دیگر از مزیت‌های مهم منطقه ویژه، نزدیکی به آب‌های آزاد، دسترسی به شبکه راه‌آهن سراسری، نزدیکی به شهر و فرودگاه بین‌المللی بندرعباس، نزدیکی به معادن گل‌گهر و چادرملو و نیز فعالیت دو پالایشگاه نفت بندرعباس و ستاره خلیج فارس در کنار وجود هجده شرکت صنایع معدنی شامل صنایع فولادی، آلومینیومی، روی و سایر صنایع زیرساختی است. این موارد زمینه‌های مناسبی برای جذب سرمایه‌گذاری در صنایع بالادستی و پایین دستی این منطقه ایجاد کرده است، به طوری که به رغم تحریم‌ها، شاهد افزایش میزان تولید همه شرکت‌ها و صنایع مختلف در منطقه ویژه خلیج فارس هستیم. بنابراین افزایش زیرساخت‌ها موجب جذب سرمایه‌گذار بیشتر و در نتیجه، رونق تولید در منطقه و کل کشور خواهد شد.
آیا منطقه ویژه خلیج فارس تاکنون به اهداف کلان خود رسیده است؟
منطقه ویژه آن‌چنان ظرفیت بالایی دارد که هر اندازه برای رسیدن به اهدافی متنوع و گسترده در راستای توسعه، برنامه‌ریزی کند، باز هم نمی‌توان پایانی برای توسعه آن متصور شد و پذیرفت که آنچه رقم خورده پایان همه آن اهداف کلان مد نظر بوده است. البته این موضوع نافی تلاش‌ها و موفقیت‌های چشمگیر این منطقه تا به امروز نیست. با این حال، دورنمای ما، در کنار مدیریت هوشمند منطقه ویژه، به گونه‌ای ترسیم شده است که تکمیل ظرفیت‌های این منطقه بزرگ و شگفت‌انگیز پایانی نداشته باشد. با این حال، عملکرد منطقه ویژه خلیج فارس طی سال‌های اخیر نه‌تنها شدت و سرعت بیشتری در پیشبرد طرح‌ها و برنامه‌ها به خود گرفته، بلکه کیفیت اجرایی آن‌ها نیز قابل مقایسه با نمونه‌های مشابه خارجی است. علاوه بر این، باید به این نکته نیز اشاره داشت که مهم‌ترین دستاورد منطقه ویژه خلیج فارس، موفقیت تمام‌وکمال آن در جذب سرمایه‌گذار بوده است. در واقع، با توجه به اینکه مهم‌ترین رسالت این منطقه جذب سرمایه‌گذار و ایجاد فضا و مکانی برای ترغیب سرمایه‌گذار در راستای سرمایه‌گذاری است، به نظر می‌رسد که منطقه ویژه خلیج فارس طی این سال‌ها در تحقق این ماموریت، سربلند و سرافراز بیرون آمده است؛ اگرچه کارهای نکرده در این زمینه بسیار زیاد است.
یکی از عوامل مهمِ متمایزکننده منطقه ویژه از سایر مناطق ویژه کشورهای حاشیه خلیج فارس، وجود منابع عظیم انرژی شامل نفت و گاز، پالایشگاه هشتم نفت، ستاره خلیج فارس و پالایشگاههای گاز سرخون، قشم و گورزین است.
مهم‌ترین برنامههای ایمیدرو برای منطقه ویژه در راستای تحقق «جهش تولید» چیست؟
هر سرمایه‌گذار و تولیدکننده‌ای برای توسعه و افزایش بهره‌وری در منطقه ویژه خلیج فارس نیاز به زیرساخت‌های مورد نیاز دارد. زیرساخت‌ها می‌توانند مواردی شامل احداث جاده و پل و تامین آب، برق و گاز باشند که هماهنگی، توسعه و احداث این زیرساخت‌ها از طریق مدیریت مهندسی و زیرساخت صورت می‌پذیرد. بنابراین یکی از مهم‌ترین برنامههای منطقه ویژه تکمیل زیرساخت‌های لازم برای حضور سرمایه‌گذاران و افزایش تولیدات بنگاه‌های معدنی و صنعتی مستقر در منطقه خواهد بود.
تامین زیرساخت‌های آب، برق، گاز و مخابرات توسط منطقه ویژه خلیج فارس، در کنار استفاده از معافیت‌های گمرکی برای واردات تجهیزات و مواد اولیه، از دیگر برنامه‌ها برای تحقق «جهش تولید» در این منطقه است. از طرف دیگر، معافیت گمرکی برای ورود کالاهای ساخته‌شده در منطقه به داخل کشور به میزان ارزش‌افزوده، معافیت از پرداخت مالیات بر ارزش‌افزوده برای شرکت‌های فعال در منطقه، امکان صادرات، ترانزیت، ترانشیب و صدور مجدد کالا، حمایت برای اخذ وام از طریق منابع داخلی و خارجی، مشاوره در تمام مراحل اجرای پروژه و انجام عملیات اخذ مجوز اشتغال برای کارکنان خارجی سرمایه‌گذاران، از دیگر برنامههای مهم منطقه ویژه در سال جدید برای جذب سرمایه‌گذار و در راستای رونق‌بخشی به این منطقه خواهد بود.
برای تبدیل شدن منطقه ویژه خلیج فارس به یکی از قطب‌های اقتصادی در بین کشورهای حاشیه خلیج فارس چه برنامه‌هایی دارید؟
ابتدا باید تاکید کرد که این منطقه چه مزایایی دارد که می‌تواند سرآمد مناطق ویژه در بین کشورهای خلیج فارس باشد. هر کشوری تلاش می‌کند تا با ارائه جذابیت‌های سرمایه‌گذاری، سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی را به طور کامل جذب کند. از طرف دیگر، توسعه فرصت‌های شغلی، گسترش و استفاده حداکثری از فناوری‌ها و تکنولوژی‌های به‌روز در راستای کنترل و بهینه‌سازی انرژی و کاهش زمان، بالا بردن مهارت‌های مدیریت و نظارت، جهش کیفیت در تولیدات داخلی و افزایش توان صادرات با ارزآوری بالا، ازجمله مزایای مناطق ویژه اقتصادی کشور محسوب می‌شوند و منطقه ویژه اقتصادی خلیج فارس بسیاری از این موارد را، با همت و تلاش شبانه‌روزی، محقق کرده است.
یکی دیگر از عوامل مهمِ متمایزکننده منطقه ویژه از سایر مناطق ویژه کشورهای حاشیه خلیج فارس، وجود منابع عظیم انرژی شامل نفت و گاز، پالایشگاه هشتم نفت، ستاره خلیج فارس و پالایشگاههای گاز سرخون، قشم و گورزین است. این‌ها مواردی هستند که جزوی از برنامههای توسعه‌ای این منطقه نیز محسوب می‌شوند. حال باید تاکید کرد که چگونه می‌توانیم از این پتانسیل عظیمی که در اختیار داریم بیشترین بهره را در راستای منفعت عمومی کشور و توسعه هرچه بیشتر صنایع معدنی و صنعتی ببریم.
عملکرد منطقه ویژه خلیج فارس در توسعه اقتصادی، افزایش تولید و اشتغال منطقه را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
یکی از مسئولیت‌ها و ماموریت‌های همه ما در مسیر توسعه منطقه ویژه اقتصادی خلیج فارس ایجاد اشتغال پایدار است. در واقع، همه ما می‌خواهیم در کنار توسعه این منطقه برای بالفعل کردن شرایط استراتژیک منطقه هرمزگان، تا می‌توانیم رونق اشتغال را در این منطقه مهم کشور بیشتر کنیم. خوشبختانه مدیریت منطقه ویژه گام‌های مثبت و عملی مهمی را در مسیر تحقق این هدف برداشته است و ما به‌خوبی ناظر بر این اموریم. با این حال، نباید فراموش کنیم که مسئولیت ما تامین و آماده‌سازی زیرساخت‌ها در راستای تاسیس صنایع جدید بر اساس زیست‌بوم منطقه است. اشتغال‌زایی در هر منطقه اگر بر مبنای زیست، فرهنگ و جامعه آن منطقه طراحی نشود، مطمئنا پس از مدتی شکست خواهد خورد، اما اگر راه‌اندازی صنایع جدید بر اساس فرهنگ و زیست مردم هرمزگان و به‌خصوص قابلیت‌های واقعی منطقه ویژه استوار باشد، بی‌تردید در کوتاه‌مدت شاهد جهش اشتغال در این منطقه استراتژیک خواهیم بود.
