گلگهر همگام با محیط زیست پیش می‌رود
فعالیت مراکز معدنی و صنعتی، ذاتا آلوده کننده محیط زیست است، اما هر یک از این واحدها می‌تواند باتوجه به میزان اهمیتی که به حفظ محیط زیست می‌دهد این آلودگی‌ها را به حداقل برساند، در این میان شرکت معدنی و صنعتی گلگهر، یکی از شرکت‌های معدنی کشور است که در کنار توجه به تولید و صنعت، توجه ویژه‌ای نیز به محیط زیست و مسئولیت‌های خود نسبت به حفظ آن دارد. درهمین راستا مدیران ارشد، مدیران واحد محیط زیست و کارشناسان این واحد به‌دنبال راهکارهایی برای حفظ هرچه بیشتر محیط زیست هستند و موفقیت‌های بسیاری را نیز در این زمینه کسب کرده‌اند.
اولویت هر سازمانی بایستی آموزش و ایجاد فرهنگ سازی باشد، واحد محیط زیست شرکت معدنی و صنعتی گلگهر نیز برای حفاظت از محیط زیست، اولویت اول خود را آموزش و فرهنگ‌سازی برای حفظ محیط زیست درمیان کارکنان خود قرار داده است. درهمین راستا ۲۱۰۰ نفر ساعت آموزش محیط زیست توسط این واحد برای شرکت معدنی و صنعتی گلگهر در شش ماه ابتدای سال برگزار شد.
این دوره ها از ابتدا در قالب آموزش‌های مقدماتی محیط زیست، آموزش مدیریت پسماند، آموزش آلودگی‌های ناشی از صنایع و معادن، دوره آموزشی GIS مقدماتی با تکیه بر پهنه بندی آلاینده ها و دوره آموزشی ارزشیابی ریسک محیط زیست بوده است. همچنین برگزاری سمینار محیط زیست با دو عنوان ارزشهای محیط زیست و بهبود فرآیندها از جمله این برنامه‌ها بوده است. همچنین برگزاری سمیناری با عنوان محیط زیست و توسعه پایدار با رویکرد سبز و سمینار ارزشهای محیط زیست و بهبود فرآیندها از دیگر اقدامات این واحد بوده است.
به اضافه اینکه واحد محیط زیست شرکت معدنی و صنعتی گلگهر ارزیابی اثرات توسعه بر محیط زیست را نیز برآورد کرده است. این ارزیابی شامل کلیه کارخانجات معدنی شرکت معدنی و صنعتی گلگهر با تاییدیه از سازمان محیط زیست بود. برای انجام این ارزیابی همزمان با انجام فعالیت‌های پروژه و در حین فرآیند انجام کار، امور نظارت، بازرسی و ملاحظات محیط زیست صورت گرفت و مشخص شد که در حین انجام کار چه اقدامات زیست محیطی الزام‌آوری باید انجام شود. پس از اتمام طرح، مرحله ارزیابی زیست محیطی شروع میشود و آلاینده نبودن طرح از لحاظ آلایندگی هوا، آب و خاک و مدیریت پسماند مورد بررسی قرار گیرد. بعد از این مرحله نیز، توسط محیط زیست تحلیلی ریشه‌ای نسبت به ارزیابی صورت گرفته، انجام میشود تا تمامی جنبه‌های آن مشخص شود.
اندازه‌گیری و پایش زیست محیطی گلگهر
گلگهر اندازه‌گیری عوامل زیست محیطی را به دو روش انجام می‌دهد. در روش اول، این ارزیابی توسط شرکت‌هایی که معتمد سازمان حفاظت محیط زیست هستند صورت می‌گیرد؛ به این شکل که عوامل زیست محیطی را در گلگهر اندازه‌گیری کرده و نتیجه ارزیابی خود را در قالب گزارش فصلی به سازمان محیط زیست و گلگهر ارائه می‌کند. روش بعد نصب سیستمهای مانیتورینگ آنلاین در کارخانجات مگنتیت است. برای نصب این سیستم مانیتورینگ بر روی کارخانجات گندلهسازی شماره ۲ و همچنین خطوط ۵ و ۶ و ۷ کنسانتره استعلام شده و برندهایی که در ۹۵ درصد صنایع و معادن جهان استفاده میشود و از حیث کارکرد و راندمان عددی دارای رتبه بندی بالایی هستند. این سیستم‌ها خریداری شده و در حال نصب هستند.
اقدامات زیست محیطی گلگهر در زمینه جلوگیری از آلودگی هوا
همچنین ارزیابی و نظارت بر تمامی قسمت‌های تولید، توسط واحد محیط زیست شرکت گلگهر برای جلوگیری از آلودگی‌های هوا انجام میشود که این ارزیابی‌‌ها در سه بخش قبل از اجرای پروژه، حین اجرا و بعد از اجرای پروژه صورت می‌گیرد. با توجه به ماهیت تولیدی و کار و فرآیندهای موجود در منطقه گلگهر احتمال آلودگی هوا با غبارات وجود دارد. در همین راستا کارگروه اجرای پروژه غبارزدایی در این شرکت تشکیل شده است، این کارگروه پروژه‌هایی در زمینه غبارگیری تعریف و آغاز کرده که بالغ بر ۲۳میلیارد تومان سرمایه‌گذاری نیاز دارد.
از دیگر اقدامات انجام شده در شرکت گلگهر برای جلوگیری از ورود غبار به هوا، جابه‌جایی سیلوی قدیم بود، قبل از انجام این پروژه مطالعات کامل زیست محیطی صورت گرفت و درنهایت تصمیم گرفته شد که این پروژه با هزینه‌ای بالغ بر ۲۰ میلیارد تومان انجام شود.
همچنین شرکت معدنی و صنعتی گلگهر پروژه سولفورزدایی واحد گندله سازی شماره ۱ را به‌عنوان یکی از مسئولیت‌های اجتماعی خود جهت حفاظت از محیط زیست با رویکرد توسعه پایدار و با اعتبار بالغ بر ۲۰۰ میلیارد تومان اجرایی می‌کند.
از دیگر اقدامات بسیار خوب در این شرکت و کارخانجات تحت پوشش معدن شماره ۱ انعقاد قرارداد با یکی از شرکت‌های معتمد سازمان حفاظت محیط‌زیست درخصوص تعیین راندمان سیستمهای غبارگیر مورد استفاده در شرکت بود. این سیستمهای غبارگیر در شرکت گلگهر شامل فیلترهای الکتریکی و کیسه‌ای و پارچه‌ای و اسکرابرها هستند.
کاهش ارتفاع پایل‌های کنسانتره از دیگر از بحث‌هایی بود که با توجه به شرایط اقلیمی و جغرافیایی منطقه گلگهر و بحث کوران باد در این منطقه توسط شرکت صنعتی و معدنی گلگهر انجام شده است. در همین راستا پایل‌ها به ارتفاع ۷ تا ۱۰ متر کاهش ارتفاع داده و زمانی که جهت وزش باد از جنوب به شمال شرق باشد، میزان غبار کمتری در سطح منطقه پراکنده خواهد شد.
اقدام بعدی جهت کاهش غبارات، استفاده از تکنولوژی‌های تر در ساخت و تجهیز کارخانه کنسانتره خطوط ۵ و ۶ و ۷ بود. در این سیستم هیچ گونه انتشار غباری از خروجی‌ها صورت نمی‌گیرد و سیستم به صورت کامل از لحاظ آلایندگی حفظ شده است.
گلگهر به‌دنبال ایفای مسئولیت‌های اجتماعی
در قالب مسئولیت اجتماعی شرکت، خود را متعهد به مدیریت پسماند در درون سازمان می‌داند. از جمله این اقدامات تعیین برنامه عملیاتی برای شناسایی و تعیین تکلیف پسماندهای صنعتی در سطح استان کرمان بوده و این برنامه از طرف شرکت گلگهر به اداره‌کل حفاظت محیط‌زیست استان کرمان تقدیم شد. این برنامه شامل باطله‌های خشک و تر، مواد مستعمل نفتی، ضایعات زمان تولید و… بود. موارد ذکر شده از جمله بندهای الزام‌آور سازمان محیط‌زیست هستند که در شرکت گلگهر انجام گرفته است.
همچنین برای دفع پسماندهای منطقه گلگهر برآوردی صورت گرفته که مطالعات آن توسط دانشگاه علوم پزشکی کرمان انجام شده و برای همین منظور زمینی به وسعت ۴۴ هکتار تملک شده که زمین مورد نظر به تایید سازمان حفاظت محیط‌زیست و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی رسیده و اکنون در حال پرداخت هزینه‌های تملک زمین هستند. پس از تملک زمین، طرح جامع مدیریت پسماند از طریق مناقصه توسط مدیریت منطقه انجام خواهد شد. یعنی در مدیریت منطقه شرکتی تأسیس شده که به عنوان شهرداری منطقه گلگهر انجام وظیفه می‌کند به این ترتیب مدیریت منطقه گلگهر مسئول اجرای مطالعات طرح جامع مدیریت پسماند است.
در بحث پساب صنعتی یکی از اهداف بزرگ شرکت معدنی گلگهر احداث واحد بازیابی آب با هدف بازچرخانی آب از پساب کارخانجات به میزان ۲۰۰ لیتر بر ثانیه است. از دیگر اهداف این کارخانه جلوگیری از انتشار آلایندگی آب‌های زیرزمینی است. از آنجا که باطله تولید میشود و ممکن است این باطله به آب‌های زیرزمینی نفوذ کند لذا هدفی که کارخانه بازیابی آب دنبال می‌کند، بازچرخانی ۲۰۰ لیتر برثانیه آب و جلوگیری از انتشار آلایندگی آب‌های زیرزمینی است. کاهش انباشت باطله‌های خشک، هدف بعدی این واحد است، این مرحله نیز با هزینه‌ای بالغ بر ۲۲۰ میلیارد تومان در دو فاز و طی دو سال انجام میشود.
یکی دیگر از طرح‌های شرکت در حوزه باطله‌های معدنی احداث سد رسوبی یا سد باطله است که برای بازیابی ۹۰ درصدی آب با مجوز سازمان حفاظت محیط‌زیست و با تاییدیه از این سازمان با حجم مخزن ۱۲میلیون مترمکعب و هزینه‌ای بالغ بر ۲۳میلیارد تومان انجام شد.
در بخش تصفیه فاضلاب بهداشتی تکمیل ۱۰۰ درصدی انجام شد. یعنی کل ظرفیت تصفیه فاضلابی مجتمع گلگهر به شبکه تصفیه خانه فاضلاب متصل شده و با ظرفیت ۴۰۰ مترمکعب در شبانه روز پس‌آب خروجی تحویل می‌دهد.
تجهیز کارخانجات گندله سازی ۲ و خطوط ۵ و ۶ کنستانتره به سیستمهای پکیج تصفیه فاضلاب با ظرفیت ۱۵۰متر مکعب در شبانه روز و استفاده از فاضلاب تصفیه شده در آبیاری فضای سبز به منظور کاهش مصرف منابع آب به میزان ۵۰۰ مترمکعب در طول شبانه روز نیز از دیگر اقدامات شرکت است.
دیگر اقدامات زیست محیطی گلگهر
سایر پروژه‌های زیست‌محیطی شرکت گلگهر که در زمینه مسئولیت‌های اجتماعی هستند نیز بدین شرح می‌توان خلاصه کرد: اجرای کمربند سبز به وسعت پنج هزار هکتار که در فاز اول آن ۲۵ هزار درخت در مسیر جاده سیرجان تا گلگهر کاشته خواهد شد. در حال حاضر نیز پروفیل چهار هزار درخت از این تعداد انجام شده است. برای این کار نوع گونه‌ها و نوع خاک به کار رفته و ماسه بادی مشخص شده است.
اقدام بعدی شرکت حرکت به سمت تولید پاک است. تا اواخر سال ۲۰۱۸ صنایع بایستی به سمت تولید پاک بروند از اقدامات شرکت معدنی و صنعتی گلگهر جهت تحقق این امر، ایجاد یک نیروگاه خورشیدی با ظرفیت ۵۰ کیلو وات بر ساعت جهت تأمین برق مصرفی ساختمان اداری مجتمع گلگهر است.
با همت مدیرعامل، معاونت‌های بهره‌برداری و سایر معاونت‌ها، ماشین‌آلات معدنی فرسوده از رده خارج شده و بنا است ماشین‌آلات جدید جایگزین آن‌ها شود؛ به این ترتیب ماشین‌آلات قدیمی که به‌خصوص در فصل زمستان تولید آلایندگی می‌کرد از دور خارج شده‌اند در همین راستا مدیرعامل شرکت معدنی و صنعتی تمهیدات بسیار مناسبی را در جهت بومی‌سازی و سرهم بندی این تجهیزات به کار برده است. همچنین اقدام بعدی شرکت آب پاشی روزانه و مشخص مسیر معدنی است. همچنین ماشین‌آلات حفاری به سیستمهای غبارگیر و آب پاش تجهیز شده‌اند. اقدام بسیار جالب دیگرصورت گرفته در خط ۲ کارخانه مگنتیت نصب یک فیلتر ۱۰۰ متر مکعبی بود که در نوع خود بی نظیر است.
تدوین الگوی جامع مدیریت زیست محیطی معادن آهن در قالب باطله‌های خشک و بررسی راندمان خانه در محاسبه میزان آلاینده‌هایی که تولید می‌کند و امکان بازچرخانی و استفاده در فضای سبز منطقه نیز از دیگر طرح‌های مورد نظر در این زمینه بودند. از دیگر اقدامات شرکت گلگهر هدف‌گذاری واحد گندلهسازی شماره ۲ ب به‌عنوان پایلوت صنعت سبز در منطقه است.
مطالعات یکپارچه محیط‌زیست در قالب برنامه مدیریت محیط‌زیست در منطقه گلگهر نیز در دست اقدام خواهد بود. انجام پروژه Five S در کارخانه گندلهسازی ۱ و پایلوت در کلیه کارخانجات هم از دیگر برنامه‌هاست.
از مهمترین اقدامات گلگهر، تخصیص بودجه ۱۰ میلیارد تومانی به منظور ساخت و اصلاح سیستم داکتینگ، دوگانه سوز کردن مشعل‌ها، انجام تعمیرات اساسی «E.P.S»ها و کاهش دوره زمانی تعمیرات اساسی از مدت یک سال به شش ماه، برنامه‌ریزی جهت «PM» سیستمهای غبارگیر، طرح پروژه شش سیگما جهت بررسی عملکرد غبارگیرها، طرح کارخانه تنظیمات مشعل‌ها و مشارکت در پروژه ایزو ۵۰۰۱، ۵۰۰۰۱ انرژی و بهینه‌سازی مصرف، آهک پاشی پایه‌های کنسانتره برای جلوگیری از انتشار گرد و غبار و استفاده از آب‌های سطحی و باران در خطوط تولید از این قبیل بوده‌اند.
کی از رسالت‌هایی که شرکت معدنی گلگهر در قالب پروژه‌های تحقیقاتی داشته این بوده که طرح های تحقیقاتی دانشجویان و مؤسسات تحقیقاتی را بر حسب نیاز و اهمیتی که برای شرکت گلگهر در زمینه محیط‌زیست داشتند مورد حمایت قرار داده است.
نیاز گلگهر به ایجاد کارگروه تخصصی محیط زیست
از جمله اقدامات دیگری که در گلگهر در حال پیگیری است می‌توان به ایجاد یک کارگروه تخصصی محیط زیست اشاره کرد. تمام کارخانجاتی که در منطقه گلگهر در حال فعالیت هستند و تمامی پیمانکاران آن‌ها باید در این کارگروه عضویت داشته باشند به اضافه اینکه در این کارگروه یک کمیته به نام کمیته تخصصی محیط‌زیست با مشارکت شرکت‌های همگروه و همکار گلگهر تشکیل شده است. در این کارگروه تصمیماتی اتخاذ خواهد شد که اگر در حد همین کارگروه باشد و پایه مالی نداشته باشد تصویب خواهد شد. اگر هم پایه مالی داشته باشد به کارگروه تخصصی منطقه گلگهر ارجاع و در نهایت به مدیران عامل منطقه ابلاغ میشود.
توجه گلگهر به پروژه‌های تحقیقاتی
به صورت اجمالی طرح‌هایی که شامل این حمایت شده اند عبارتند از: طرح تحقیقاتی بررسی نحوه انتشار و پهنه بندی آلاینده‌های هوا در منطقه گلگهر، طرح بررسی منشأ آلودگی‌های صوتی در منطقه گلگهر، انتخاب گونه‌های گیاهی مناسب جهت توسعه فضای سبز و جنگلداری مناسب در خروجی چاه دراز سیرجان و مدون‌سازی انتشار آلودگی آب‌های زیرزمینی که با همکاری دانشگاه سیستان و بلوچستان صورت گرفته است.
احیای معدن پس از اتمام معدن‌کاری
احیای معدن پس از اتمام معدن کاری نیز از دیگر طرح‌های بسیار خوبی است که از اهمیت زیادی نیز برخوردار است. یعنی پس از اینکه کار تمام شد در معدن چه اتفاقی خواهد افتاد. آیا معدن به صورت متروکه باقی خواهد ماند یا به محلی توریستی تبدیل خواهد شد. مطالعات این کار انجام شده و جذابیت آن تا حدی بود که یکی از دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد فرآوری این موضوع را مورد مطالعه قرار داد. نتیجه این تحقیق نیز طرحی برای تبدیل معدن پس از اتمام کار به یک محل توریستی با گونه‌های گیاهی منطبق با شرایط آب و هوایی منطقه بود.
اجرای پروژه فاضلاب سیرجان
اجرای پروژه فاضلاب شهر سیرجان یکی دیگر از مسئولیت‌های اجتماعی است که شرکت گلگهر خود را متعهد به انجام آن در شهر سیرجان می داند. این پروژه با سرمایه گذاری ۴۰۰ میلیارد تومانی و پیشرفت ۸ درصدی و بازگردانی آب به میزان ۳۰۰ لیتر بر ثانیه انجام گرفته است. نهایتاً یکی از مهمترین کارخانجاتی که برای رفع گوگرد گندلهسازی شماره ۱ در دست اقدام است پروژه سولفورزدایی با هزینه‌ای بالغ بر ۲۰۰ میلیارد تومان و مدت زمان اجرای ۱۸ ماه و با هدف رساندن گاز گوگرد در خروجی کارخانه گندلهسازی به میزان یک چهارم استاندارد داخل کشور و استانداردهای بین‌المللی و عدم تولید دی اکسید کربن و پسماند مایع، جامد و گاز است.
