توسعه حمل‌ونقل از شاخص‌های توسعه پایدار است

محمد انجم شعاع مدیرعامل شرکت گهرترابر سیرجان
0
848

امروزه اهمیت حوزه حمل‌ونقل در جهان به‌حدی زیاد است که یکی از شاخص‌های سنجش توسعه پایدار جوامع به‌شمار می‌رود. درواقع می‌توان گفت که توسعه همه‌جانبه در یک کشور بدون توسعه بخش حمل‌ونقل آن امکان‌پذیر نیست. اهمیت این بخش در صنایع معدنی که بیشتر تولیدات آن‌ها نیز حجیم هستند، خود را بیشتر نشان می‌دهد و تاثیر بسزایی بر قیمت تمام شده محصولات دارد. از این‌رو، بسیاری از شرکت‌های بزرگ معدنی و صنایع معدنی جهان شرکت‌های حمل‌ونقل دارند تا بتوانند حمل‌ونقل محصولات خود را به‌صرفه‌تر و با اطمینان بیشتری انجام دهند. شرکت معدنی و صنعتی گل‌گهر نیز باتوجه به اهمیت این موضوع در سال‌های گذشته اقدام به تاسیس شرکتی برای حمل محصولات خود کرد. در این شماره از فصلنامه «گوهر سیرجان» گفت‌وگویی با محمد انجم‌شعاع، مدیرعامل شرکت گهرترابر سیرجان انجام دادیم تا در جریان روند حمل‌ونقل محصولات شرکت گل‌گهر قرار بگیریم. در ادامه متن کامل این گفت‌وگو را می‌خوانید.

شرکت گهرترابر سیرجان با چه هدفی شکل گرفت و درحال حاضر در چه زمینه‌هایی فعالیت دارد؟

شرکت حمل‌ونقل ترکیبی مواد معدنی گهرترابر سیرجان با هدف انتقال محصولات تولیدی شرکت معدنی و صنعتی گل‌گهر و سایر واحدهای منطقه گل‌گهر به مقاصد داخلی و مبادی خروجی کشور ازسوی هلدینگ سرمایه‌گذاری و توسعه گل‌گهر تشکیل شد.
انجام تمامی عملیات‌‌های اجرایی حمل‌ونقل جاده‌ای، ریلی و دریایی در سراسر کشور؛ تشکیل و اداره ساختار امور حمل‌ونقل ترکیبی و ایجاد شهرک‌ها و پایانه‌های مربوط به امور حمل‌ونقل؛ حمل بار از مبادی تولیدی به سایر نقاط کشور؛ انجام امور مربوط به حمل‌ونقل داخلی کالا از مبدا سیرجان به سایر نقاط کشور؛ ایجاد هرگونه شعبه و نمایندگی با موافقت اداره کل حمل‌ونقل پایانه‌های استان؛ انجام امور حمل‌ونقل در محدوده پایانه‌ها و اسکله‌ها، بارگیری و تخلیه کشتی، خدمات کشتیرانی و حمل‌ونقل دریایی؛ توزین و ایجاد تاسیسات تعمیرگاهی و تامین قطعات و خدمات مربوط با امور حمل‌ونقل ترکیبی؛ سرمایه‌گذاری و مشارکت در ایجاد شهرک‌ها، پایانه‌ها و تاسیسات جاده‌ای، ریلی، دریایی، بندری و اسکله و خدمات جانبی؛ ایجاد تعمیرگاه، خرید و اجاره ماشین‌آلات حمل‌ونقل جاده‌ای، کشنده قطار، واگن، تاسیسات و ماشین‌آلات مرتبط ایجاد شهرک‌ها و پایانه‌های حمل بار جاده‌ای، راهبری قطارهای باربری و خدمات حمل دریایی از وظایف شرکت گهرترابر سیرجان است.

شرکت گهرترابر به‌لحاظ حمل جاده‌ای در چه وضعیتی قرار دارد؟

ازجمله اقدامات این شرکت در زمینه حمل جاده‌ای عبارتند از: خرید ۱۰۰ کامیون اسکانیا در سال‌های ۱۳۸۸ تا ۱۳۸۹ ازسوی شرکت سرمایه‌گذاری و توسعه گل‌گهر و اجاره آن‌ها به شرکت گهرترابر؛ خرید ۵۰ کامیون بنز در سال ۱۳۹۲؛ خرید ۲۰۰ کامیون اسکانیا در سال ۱۳۹۶؛ بارگیری و حمل تمامی بارهای داخلی شرکت گل‌گهر؛ بارگیری و حمل محصولات، خوراک‌دهی، تامین ماشین‌آلات سنگین شرکت توسعه آهن و فولاد گل‌گهر؛ بارگیری، حمل محصولات و تامین خوراک کارخانه‌های گندله‌سازی شماره ۱ و ۲، هماتیت جهان فولاد، خطوط ۵ و ۶ کنسانتره و… و بارگیری و حمل روزانه ۴۵۰ کامیون از شرکت گل‌گهر به مقصد اسکله شهید رجایی و مقاصد گوناگون دیگر.
این شرکت اقدامات و خدمات متعدد دیگری را نیز در راستای بهبود حمل‌ونقل جاده‌ای اجرایی کرده یا در دست اجرا دارد که در این گفتار مجال بیان آن‌ها نیست.

وضعیت حمل ریلی کشور را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

حمل بار به روش ریلی یکی از ارزان‌ترین و ایمن‌ترین شیوه‌های حمل‌ونقل در جهان به‌شمار می‌رود. این روش به‌دلیل مزایای زیادی که دارد مورد توجه ویژه قرار گرفته است. عمده مزایای این روش، مصرف سوخت کمتر، آلودگی زیست‌محیطی کمتر و نیز کاهش هزینه‌های حمل‌ونقل است.
در چند سال گذشته، توسعه حمل‌ونقل ریلی کشور به‌دلیل فراهم نبودن زیرساخت‌های کافی و مناسب، رشد قابل قبولی نداشته است. به‌طور معمول، شرکت‌ها و به‌ویژه شرکت‌های کوچک، ترجیح می‌دهند بار خود را در حداقل زمان ممکن به مقصد برسانند. هزینه جابه‌جایی حجم اندک بار در شبکه جاده‌ای و ریلی تقریبا برابر است؛ از این‌رو مشتریان عمده حمل‌ونقل ریلی، شرکت‌های بسیار بزرگ هستند.
در واقع با استفاده از ظرفیت‌سازی مناسب در بخش ریلی و کاهش ترافیک خطوط، می‌توان عامل زمان که اهمیت بسزایی در تصمیم‌گیری صاحبان صنایع دارد را به نقطه قوت شبکه ریلی کشور تبدیل کرد. هم‌اکنون نیاز به گسترش زیرساخت‎های ریلی و افزایش طول خطوط در مسیرهای گوناگون از یک سو و نوسازی و جایگزین کردن تجهیزات شبکه ریلی از جمله لکوموتیو، واگن و… از سوی دیگر، احساس می‌شود. یکی از مشکلات کنونی حوزه حمل‌ونقل ریلی کشور، ترافیک خطوط در برخی مسیرها است که منجر به سرعت کمتر حمل بار و در نتیجه کاهش کلی میزان جابه‌جایی بار در شبکه ریلی می‌شود. در کوتاه‌مدت برای رفع این مشکل با بروزرسانی لکوموتیوها سرعت حمل‌ونقل افزایش می‌یابد. این امر، زمان کافی برای ترمیم زیرساخت‌های ریلی کشور به‌منظور افزایش هر چه بیشتر سرعت حمل‌ونقل در این شبکه را ایجاد خواهد کرد.
در حال حاضر سهم حمل‌ونقل ریلی از کل ترانزیت بار کشور حدود ۵/۶ درصد است که براساس چشم‌انداز ۱۴۰۴ باید به ۳۰ درصد برسد. صرف‌نظر از اینکه با رشد فعلی زیرساخت‌های شبکه ریلی، امکان تحقق این میزان میسر باشد یا خیر، باید بستری را فراهم کرد تا حداکثر استفاده از ظرفیت خطوط ریلی موجود حاصل شود. در این راستا، اقداماتی نظیر برنامه‌ریزی و تعیین قطارهای برنامه‌ای در مسیرهای مختلف، می‌تواند کمک شایانی به ارتقای استفاده حداکثری از شبکه ریلی کشور کند.

حمل بار به روش ریلی یکی از ارزان‌ترین و ایمن‌ترین شیوه‌های حمل‌ونقل در جهان به‌شمار می‌رود. این روش به‌دلیل مزایای زیادی که دارد مورد توجه ویژه قرار گرفته است. عمده مزایای این روش، مصرف سوخت کمتر، آلودگی زیست‌محیطی کمتر و نیز کاهش هزینه‌های حمل‌ونقل است

ناوگان حمل ریلی شرکت گهرترابر در چه وضعیتی قرار دارد؟

شرکت حمل‌ونقل ترکیبی گهرترابر سیرجان، هم‌اکنون در هر ۳ حوزه جاده‌ای، ریلی و دریایی فعالیت می‌کند. این شرکت بیش از ۸ سال است که در حوزه معدن و صنایع معدنی فعالیت دارد و ماموریت اصلی آن حمل محصولات و مواد معدنی و تولیدی شرکت گل‌گهر و شرکت‌های وابسته آن به داخل و خارج از کشور است.
در سال‌های گذشته در ۲ مرحله، تجهیز ناوگان ریلی شرکت گهرترابر انجام شد. مرحله نخست خرید ۲۰۰ واگن و مرحله دوم خرید ۵۱۴ واگن لبه‌بلند بود. ناوگان ریلی شرکت درحال حاضر ۷۱۴ واگن دارد.
مراحل سفارش خرید بیش از ۲۰۰۰ واگن نیز طی شده و با اضافه شدن این تعداد واگن به تجهیزات شرکت گهرترابر، انتظار می‌رود ظرفیت حمل‌ونقل ریلی شرکت صنعتی و معدنی گل‌گهر به حدود ۴ برابر میزان فعلی ارتقا یابد. این خرید در راستای اهداف بلندمدت شرکت برای افزایش حداکثری ظرفیت حمل‌ونقل ریلی انجام خواهد شد تا از این پس ظرفیت حمل‌ونقل ریلی محصولات شرکت گل‌گهر در تمام مسیرها و نقاط کشور امکان‌پذیر باشد. علاوه بر این، با توجه به اینکه پروانه بین‌المللی حمل‌ونقل نیز از سازمان گمرک کشور اخذ شده، امکان ترانزیت ریلی محصولات تولیدی شرکت گل‌گهر به کشورهای همسایه فراهم شده است.
با توجه به حجم بالای تعداد واگن‌ها و نیاز به وجود فضایی برای تعمیر و نگهداری آن‎‌ها، از سوی راه‌ آهن جمهوری اسلامی ایران یک واحد سوله درخواست و برنامه‌ریزی اولیه برای آن انجام شده است. این سوله در یکی از ایستگاه‌های سیرجان یا گل‌گهر قرار خواهد گرفت و محل انجام تعمیرات واگن‌ها و انبار قطعات مربوط به آن‌ها خواهد بود.
با توجه به حجم فعلی تردد قطارها و نیز برنامه‌های آینده شرکت برای افزایش ۴ برابری تعداد واگن‌ها، اقداماتی به‌منظور راه‌اندازی سیستم مانیتورینگ و ردیابی واگن‌ها در طول مسیر انجام شده است. در این زمینه هم اکنون یک اتاق مجهز ویژه کنترل ترافیک قطارها در دفتر شرکت تعبیه شده و به‌زودی با ورود تجهیزات مخصوص پایش، کنترل ترافیک قطارها در طول مسیر به‌طور شبانه‌روزی و مستمر انجام خواهد شد.
با توجه به برنامه شرکت گل‌گهر برای راه‌اندازی یک پایانه ویژه حمل‌ونقل در مجاورت معدن، شرکت گهرترابر سیرجان، در حال انجام اقدامات لازم در این راستا است و تاکنون مجوزهای مربوطه را از ادارات و سازمان‌های متولی دریافت کرده است.

در زمینه حمل ریلی چه استراتژی‌هایی را دنبال می‌کنید؟

با توجه به اینکه در آینده نزدیک ظرفیت واگن‌های شرکت گهرترابر به بیش از ۲۷۰۰ دستگاه می‌رسد، افزایش تعداد لکوموتیوهای این شرکت نیز در دستور کار قرار دارد. در این راستا، هم‌اکنون ۱۵لکوموتیو به مجموعه اضافه شده که ۱۰ مدل DF8 و ساخت چین و ۵ مدل GT26CW است. این شرکت همچنین در نظر دارد تعداد قطارهای مستقیم و برنامه‌ای خود را در ۲ مرحله افزایش دهد که مرحله نخست آن در مسیر سایت گل‌گهر به مقصد بارکو بندرعباس و مرحله بعد در سایر مبادی تخلیه بار برقرار خواهد شد.